KONKURS „MIESZKAMY I WYPOCZYWAMY NAD WDĄ” – Zestaw zadań nr 7

Dziś trochę historii, nie tylko terenów nad Wdą, ale Pomorza Gdańskiego. To już przedostatni zestaw, więc pytania może o większym stopniu trudności, ale też można uzyskać więcej punktów za ich rozwiązanie.

1. W pierwszych wiekach naszej ery znad Morza Śródziemnego na wybrzeże Bałtyku (m. in. przez Wrocław, Kalisz i nasze tereny) wiódł szlak handlowy, którym wyprawiali się kupcy po kopalną żywicę drzew iglastych, będącą bardzo cenioną (oczywiście po przeróbce jubilerskiej) ozdobą. Jak nazywamy ten szlak? Podaj też jedną z kilku używanych nazw tej żywicy (oprócz tej w nazwie szlaku).
2. Historia toczy się dziwnie. W kwietniu 1091 roku pod Drzycimiem (wieś w dzisiejszym powiecie świeckim) starły się oddziały polskiego księcia (czyli pewnie nasi?!) ze zbuntowanymi przeciw jego władzy Pomorzanami (czyli chyba naszymi przodkami?!). Jak nazywał się ówczesny władca Polski? Z jakiej dynastii się wywodził?
3. Zakon cystersów pojawił się w Polsce w połowie XII wieku. Jego siedziby były w średniowieczu ośrodkami kultury, nauki, medycyny, nowoczesnego rzemiosła i rolnictwa. Na terenie Pomorza Gdańskiego istniało kilka klasztorów cysterskich. Wymień dwa miejsca, w których się one znajdowały.
4. Z pochodzenia Niemiec, członek Zakonu Krzyżackiego, komtur (zarządca okręgu) Świecia, wreszcie wielki mistrz krzyżacki, wybrany po bitwie pod Grunwaldem. Jak nazywał się opisywany człowiek? Jakie rzeki opływały jego zamek w Świeciu?
5. Po zakończeniu wojny trzynastoletniej do Polski została przyłączona część dawnego państwa krzyżackiego. W jej skład weszły m. in. tereny, których dotyczy konkurs. Jak nazywano prowincję, którą utworzyły te ziemie? W jakich latach toczyła się wspominana wojna?
6. Starosta w danej Polsce był urzędnikiem i/lub użytkownikiem dóbr królewskich, nadawanych za różne zasługi. Starostą gniewskim był w latach 1667-96 jeden z najwybitniejszych władców i wodzów polskich. Dla swojej żony wybudował w Gniewie tzw. pałac Marysieńki. Jak nazywał się ten król i w jakich latach panował?
7. Polska po zaborach odzyskała niepodległość w 1918 roku. Jednak Pomorze wróciło w granice Rzeczypospolitej na początku 1920 roku. Dowódca polskich wojsk przejmujących Pomorze dokonał symbolicznego aktu zaślubin naszej Ojczyzny z morzem. Kto to był? Gdzie nastąpiły zaślubiny?
8. W latach 1807-14 oraz 1920-39 Gdańsk stanowił swego rodzaju miasto-państwo, obszar o znacznej samodzielności, choć pod „opieką” Francji w pierwszym, a Ligi Narodów w drugim okresie. Jakie nazwę nosił wtedy ten teren? Sytuację Gdańska w drugim okresie regulował traktat kończący I wojnę światową. Jaką nazwą określamy ten traktat pokojowy?
9. Od września 1939 do kwietnia 1940 roku hitlerowcy przeprowadzili masowe egzekucje w trzech miejscach Pomorza Gdańskiego (dziś części województw pomorskiego i kujawsko-pomorskiego). W każdym z nich zginęło co najmniej kilka tysięcy osób. Wymień dwa z tych miejsc.

Zgodnie z regulaminem odpowiedzi należy nadsyłać na adres mailowy: bczw@poczta.onet.pl lub  prezes@bractwoczarnejwody.org.pl z wpisem w temacie „Konkurs Wda – zestaw 7”. Czas na odpowiedź do wtorku 19 listopada włącznie.

• Każda nadesłana odpowiedź powinna zawierać: nazwisko, imię i wiek autora oraz dokładny adres zamieszkania.

LISTA NAGRODZONYCH ZA ODPOWIEDZI NA 5 ZESTAW PYTAŃ

1. Babińska Halina (Tuchola, woj. kujawsko-pomorskie)
2. Cybulska Katarzyna (Tleń, woj. kujawsko-pomorskie)
3. Czerwonka Zuzanna (Gdańsk)
4. Obarymski Jerzy (Wólka Kańska, woj. lubelskie)
5. Ryszewska Hanna (Bydgoszcz)
6. Tajs Agnieszka (Klamry, woj. kujawsko-pomorskie)
7. Urgacz Waldemar (Śrem, woj. wielkopolskie)
8. Wąsikowska Joanna (Osie, woj. kujawsko-pomorskie)

Odpowiedzi nadesłało 141 osób. Nagrody książkowe funduje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu, Bractwo Czarnej Wody i Wdecki Park Krajobrazowy.

MIESZKAMY I WYPOCZYWAMY NAD WDĄ Zestaw 5 – Odpowiedzi

1. Duża wieś kaszubska z Muzeum Gospodarstwa Wiejskiego, częste miejsce rozpoczynania spływów Wdą – LIPUSZ,.
2. Wieś kaszubska nad jeziorem Gołuń, w niej Kaszubski Park Etnograficzny –  WDZYDZE KISZEWSKIE,.
3. Małe miasto kociewskie, w którym do Wdy uchodzi jej największy dopływ Niechwaszcz. Nazwa miasta to inne określenie Wdy – CZARNA WODA
4. Leśna osada kociewska nad „błądzącą” tu wśród Borów Tucholskich rzeką; w pobliżu rezerwat Krzywe Koło – BŁĘDNO lub ŁUBY
5. Znana wieś letniskowa nad Zalewem Żurskim, z licznymi ośrodkami wypoczynkowymi. Tu m. in. Przystanek … z własnym browarem oraz hotel Evita – TLEŃ
6. Dwie wsie z elektrowniami wodnymi zbudowanymi w okresie międzywojennym, uroczyście otwieranymi przez ówczesnych prezydentów Rzeczypospolitej. Nazwa jednej może pochodzić od zupy, drugiej od miejsca obronnego ŻUR i GRÓDEK
7. Większe z dwóch miast leżących nad Wdą, z zamkiem krzyżackim oraz fabryką przemysłu celulozowo-papierniczego Mondi, stolica południowego Kociewia – ŚWIECIE

KOMENTARZ autora pytań:

1. To już piąta tura, więc trzeba powoli dążyć do rozstrzygnięcia całości konkursu, a to nie dopuszcza nawet niby drobnych błędów. Poza tym w zestawie występowały same nazwy własne, a te, jak np. nazwiska, należy napisać bezbłędnie. W związku z tym żadne pytanie nie miało wszystkich prawidłowych odpowiedzi.. W pytaniu 6. Kilka osób wpisało GrUdek, co wskazywało, o jakie miejsce chodzi, ale jednocześnie był błąd – część punktu odjęto. Jedna z osób odpowiedziała – GMINA Lipusz – znowu miejsce prawidłowe, ale w pytaniu napisano „wieś” – odpadła część punktu. BLEdno – też błąd, bo w innych przypadkach użyto polskich liter, np. TleŃ.
2. Kilka odpowiedzi na pytanie 6 rozstrzygnąłem na korzyść uczestników. Zdecydowana większość odpowiadała Żur-Gródek, jak opis w pytaniu. Kilka napisało w odwrotnej kolejności. Jednak pytanie nie sugerowało jednoznacznie, że musi być kolejność „nazwa jednej…”, nie „nazwa pierwszej…”. Poza tym żur to nie miejsce obronne, a gródek, gród nie zupa.
3. W pytaniu 6. Jedna osoba wymieniła Wojtal jako wieś z elektrownią. Jest tam tylko MEW – mała elektrownia wodna, uruchomiona chyba w 1998 roku.
4. W pytaniu 7. Jedna osoba podała Świecie i Kwidzyn. Oba miasta mają zamki krzyżackie, mają też fabryki przemysłu celulozowo-papierniczego, ale nie tych samych firm. Poza tym Kwidzyn, to nie Kociewie. W tym samym pytaniu podano też Przechowo. Tam jest Mondi, ale nie ma zamku – to tylko dzielnica Świecia.
5. Dwie osoby wymieniły Łuby jako osadę koło Krzywego Koła, leżącą nad „błądzącą” Wdą. Co prawda w pytaniu sugerowano Błędno, ale Łuby spełniają też warunki – leżą nad meandrującą Wdą i tylko 200-300 metrów dalej (w prostej linii) od Krzywego Koła. To więc też dobra odpowiedź.
6. Właśnie pytanie 4. miało najwięcej BŁĘDNYCH odpowiedz, ale tylko kilka. Osada Swory to ośrodek wypoczynkowy w Małych Swornychgaciach nad Jeziorem Karsińskim. Ocypel i Osiek (spore wsie, nie osady), Krzewiny, Zdrójki (bardzo blisko Krzywego Koła) i Swatno (już od dawna nie istnieje) nie leżą nad Wdą – we wstępie do pytań był wpis „wszystkie leżą nad Wdą…”. Czubek (nad Wdą) natomiast położony jest ponad 16 km w linii prostej od Krzywego Koła, a Stara Rzeka 7 km  – Błędno i Łuby trochę ponad 1,5 km.
7. Nadal sporo uczestników ma prawie równe szanse na końcowe zwycięstwo.   
8. Tym razem wylosowano znowu dwie dodatkowe nagrody. Dzięki temu 44 osoby zdobyły książki..